Có bằng chứng rõ ràng rằng các nhà thờ Công giáo và Tin Lành đã sử dụng các cuộc săn lùng phù thủy như một phương tiện để chiêu mộ tín đồ, cạnh tranh với nhau trong một cuộc đấu tranh tôn giáo. Hàng chục ngàn phụ nữ vô tội đã thiệt mạng trong thảm họa này. Và Chúa chỉ đứng nhìn với vòng tay khoanh lại
• Các cuộc săn lùng phù thủy và bối cảnh lịch sử
Các phiên tòa xét xử phù thủy ở Salem vào những năm 1690 đã trở thành một biểu tượng trong lịch sử Hoa Kỳ. Nhưng trước đó, châu Âu đã chứng kiến một hiện tượng lớn hơn và kéo dài hơn, được gọi là “Cuộc Săn Lùng Vĩ Đại” từ năm 1560 đến 1630, dẫn đến 80.000 cáo buộc và 40.000 cái chết.
Tại sao điều này xảy ra ? Có nhiều giả thuyết. Các học giả trước đây cho rằng do thời tiết xấu, thu nhập giảm sút và chính quyền yếu kém có thể góp phần vào thời kỳ xét xử phù thủy ở châu Âu. Tuy nhiên, một lý thuyết mới được đưa ra bởi các nhà kinh tế học Peter Leeson và Jacob Russ trong một bài báo được công bố trên Tạp chí Economic Journalarticle cho rằng các cuộc săn lùng phù thủy là cách các nhà thờ Công giáo và Tin Lành cạnh tranh để thu hút tín đồ.
Leeson và Russ lập luận rằng hai nhà thờ đã sử dụng việc truy tố phù thủy như một cách để chứng minh sức mạnh của mình trong việc bảo vệ tín đồ khỏi Satan. Phù thủy, theo quan niệm thời bấy giờ, là tay sai của quỷ dữ, và việc tiêu diệt họ được coi là bảo vệ cộng đồng khỏi sự đe dọa của ma quỷ.
Các nhà kinh tế so sánh: “Tương tự như cách các ứng cử viên Cộng hòa và Dân chủ ngày nay tập trung vận động ở các bang chiến trường chính trị, các "quan chức" Công giáo và Tin Lành thời xưa tập trung tổ chức các phiên tòa xét xử phù thủy ở những khu vực chiến trường tôn giáo trong thời kỳ Cải cách và Phản Cải cách để thu hút lòng trung thành của những người Kitô hữu chưa quyết định.” Những “chiến trường” này là các khu vực nơi Tin Lành đã lan rộng, tạo ra sự lựa chọn cho người dân về việc theo nhà thờ nào.
• Bằng chứng lịch sử
Để củng cố luận điểm, các tác giả chỉ ra rằng từ khoảng năm 900 đến 1400, Giáo hội không công nhận sự tồn tại của phù thủy và thậm chí cấm truy tố họ. Năm 1258, Giáo hoàng Alexander IV còn ra lệnh cấm xử lý các vụ án liên quan đến phù thủy. Tuy nhiên, vài thế kỷ sau, giáo hội thay đổi lập trường. Theo các nhà kinh tế, nguyên nhân là do cuộc Cải cách Tin Lành.
Bắt đầu từ năm 1517, cuộc Cải cách đã chia rẽ nhà thờ thành hai phe: Công giáo và Tin Lành. Đột nhiên, hai nhà thờ này phải cạnh tranh để giành lấy tín đồ, và họ đã sử dụng các phiên tòa xét xử phù thủy như những “quảng cáo” gây sốc để khẳng định thương hiệu của mình.
Leeson và Russ chỉ ra rằng các khu vực nơi Tin Lành lan rộng có nhiều phiên tòa xét xử phù thủy hơn so với các khu vực hoàn toàn Công giáo. Đức, nơi khởi nguồn của Tin Lành, chiếm 40% các vụ truy tố. Thụy Sĩ, Pháp, Anh và Hà Lan – những quốc gia nơi Tin Lành phát triển – chiếm 35%. Trong khi đó, chỉ 6% các vụ truy tố diễn ra ở Tây Ban Nha, Ý, Bồ Đào Nha và Ireland, những khu vực chủ yếu theo Công giáo.
Theo các nhà kinh tế, các cuộc săn lùng phù thủy giảm dần vào cuối thế kỷ 17 nhờ Hiệp ước Westphalia năm 1648. Hiệp ước này chấm dứt hai cuộc chiến tranh tôn giáo, bao gồm Chiến tranh Ba Mươi Năm, và thiết lập một trật tự quyền lực mới ở châu Âu. Nó cũng phân chia các khu vực độc quyền tôn giáo cho Công giáo và Tin Lành, loại bỏ nhu cầu cạnh tranh bằng cách truy tố phù thủy.
Tuy nhiên, một số phiên tòa xét xử phù thủy vẫn tiếp diễn từ năm 1650 đến 1700. Leeson và Russ cho rằng điều này có thể do người dân đã quen với các phiên tòa và thực sự tin rằng chúng bảo vệ cộng đồng khỏi Satan.
• Niềm tin , thảm kịch và sự im lặng của Chúa
Việc sử dụng các cuộc săn lùng phù thủy để chiêu mộ tín đồ chỉ có thể xảy ra khi niềm tin vào sự tồn tại của phù thủy được lan truyền rộng rãi. Leeson và Russ viết: “Người dân chỉ tiếp tục đòi hỏi các phiên tòa xét xử phù thủy nếu niềm tin đó vẫn tồn tại.” Cuộc cách mạng khoa học cuối cùng đã làm xói mòn niềm tin vào phù thủy, đồng thời làm giảm nhu cầu truy tố họ.
Để thảm kịch này bùng nổ, ba yếu tố cần thiết đã kết hợp: một niềm tin phổ biến vào sự tồn tại của phù thủy, sự chia rẽ giữa Công giáo và Tin Lành, và một yếu tố cuối cùng – một vị Chúa dường như không quan tâm khi các tín đồ của mình sát hại hàng ngàn phụ nữ vô tội, hoặc có lẽ, một vị Chúa không hề tồn tại. Lựa chọn thứ hai dường như hợp lý hơn rất nhiều.
Các cuộc săn lùng phù thủy không chỉ là một chương đen tối trong lịch sử, mà còn là bằng chứng cho thấy sự cuồng tín tôn giáo và cạnh tranh quyền lực có thể dẫn đến những hậu quả kinh hoàng. Hàng chục ngàn phụ nữ đã bị hy sinh trong một cuộc chiến tranh giành linh hồn, trong khi cả thế giới dường như không có ai ngăn cản. Đây là một lời nhắc nhở đau lòng về sức mạnh của niềm tin mù quáng và sự tàn nhẫn của những kẻ nhân danh thần thánh.
St
Chienslambao.blogspot.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét