Trận Động Đất Lisbon Năm 1755 và Sự Ra Đời Của Chủ Nghĩa Vô Thần.

Năm 1755, tại Lisbon – thủ đô của Bồ Đào Nha, một thảm họa kinh hoàng đã xảy ra, đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử tư tưởng châu Âu. Lisbon khi ấy là một thành phố cảng sầm uất, đóng vai trò quan trọng trong thương mại toàn cầu. Đây cũng là một thành phố sùng đạo, nơi người dân theo Thiên Chúa giáo với niềm tin mãnh liệt. Vào ngày 1 tháng 11, ngày Lễ Các Thánh – một ngày thiêng liêng khi hầu hết người dân đang cầu nguyện trong các nhà thờ và giáo đường – một trận động đất kinh hoàng với cường độ ước tính khoảng 8.0 đã bất ngờ ập đến.

• Thảm họa kinh hoàng

Trận động đất kéo dài từ 3 đến 6 phút, tạo ra những vết nứt lớn dài tới 5 mét ngay giữa trung tâm thành phố. Khoảng 85% các công trình ở Lisbon bị phá hủy, đặc biệt là các nhà thờ – những công trình cao lớn, nơi hàng ngàn người đang tụ họp. Khi những tòa nhà này sụp đổ, tiếng kêu cứu thảm thiết vang vọng khắp nơi. Thảm họa chưa dừng lại: chỉ 40 phút sau, một trận sóng thần với những con sóng cao tới 6 mét ập vào bờ, nhấn chìm thành phố. Tiếp đó, các đám cháy bùng lên và kéo dài suốt 5 ngày, thiêu rụi những gì còn sót lại. Ước tính, từ 50.000 đến 80.000 người đã thiệt mạng, nhưng con số chính xác không thể xác định do hồ sơ bị phá hủy hoặc không được ghi chép đầy đủ.

•  Câu hỏi về đức tin

Những người sống sót, trong đó có cả những tù nhân trốn thoát, hoảng loạn rời bỏ Lisbon. Giữa đau thương và mất mát, họ bắt đầu đặt câu hỏi: “Tại sao thảm họa này xảy ra ? Có phải Chúa đã gây ra điều này ? Nếu Chúa là tình yêu, thánh thiện tại sao Ngài để điều kinh hoàng như vậy xảy đến ?” Những câu hỏi này không chỉ là tiếng lòng của người dân Lisbon mà còn lay động cả châu Âu.

Giới chức tôn giáo thời bấy giờ tuyên bố rằng trận động đất là sự trừng phạt của Chúa đối với tội lỗi của con người. Tuy nhiên, lập luận này nhanh chóng bị phản bác bởi một thực tế đau lòng: khu vực “tội phạm” của Lisbon, nhà tù – nơi bị coi là tội lỗi – lại hầu như không bị thiệt hại, trong khi các nhà thờ, nơi những tín đồ sùng đạo tụ họp, lại sụp đổ hoàn toàn. Sự mâu thuẫn này khiến nhiều người nghi ngờ về sự tồn tại của một vị Chúa toàn năng và nhân từ như giáo lý Thiên Chúa giáo mô tả.

•  Sự ra đời của chủ nghĩa vô thần

Thảm họa Lisbon đã trở thành nguồn cảm hứng cho những tư tưởng mới, thách thức niềm tin tôn giáo truyền thống. Các triết gia lớn, trong đó có Voltaire – một trong những nhà tư tưởng tiêu biểu của thời kỳ Khai sáng – bị ảnh hưởng sâu sắc bởi sự kiện này. Voltaire và nhiều người khác bắt đầu đặt câu hỏi: Nếu có một vị Chúa toàn năng và yêu thương, tại sao lại để thảm họa xảy ra đúng vào ngày thánh, đúng nơi những tín đồ đang cầu nguyện ? Làm sao một vị Chúa như vậy có thể để hàng ngàn người vô tội chết trong đau đớn ?

Những câu hỏi này đã gieo mầm cho chủ nghĩa vô thần ở châu Âu. Thay vì chấp nhận ý niệm về một vị Chúa đầy quyền năng nhưng để xảy ra thảm họa, nhiều người bắt đầu nghiêng về ý tưởng rằng có lẽ không hề có một vị Chúa nào tồn tại. Trận động đất Lisbon không chỉ là một thảm họa tự nhiên mà còn là một sự kiện thay đổi tư duy, mở ra một kỷ nguyên mới, nơi con người bắt đầu tìm kiếm câu trả lời từ lý trí và khoa học thay vì đức tin truyền thống.

• Bài học từ Lisbon

Trận động đất Lisbon năm 1755 không chỉ là một trong những thảm họa chết chóc nhất lịch sử mà còn là một bước ngoặt văn hóa và triết học. Nó buộc con người đối diện với những câu hỏi sâu sắc về ý nghĩa của cuộc sống, bản chất của thảm họa và vai trò của tôn giáo. Chính trong sự đau thương ấy, những hạt giống của chủ nghĩa vô thần đã nảy mầm, mở đường cho những tư tưởng hiện đại về lý trí, khoa học và sự tự do tư tưởng. Thảm họa này nhắc nhở chúng ta rằng, đôi khi, từ những mất mát lớn lao, con người tìm thấy những cách nhìn mới để hiểu về thế giới và chính mình.

St

Chienslambao.blogspot.com